Bugünkü Hürriyet'te çıkan yazımı bazı ilave grafiklerle birlikte burada da sunuyorum...
***
***
Yanlış anlamalar olmuş, o yüzden önce dünkü yazıda söylemek
istediğimi tekrar edeyim:
Türkiye, kendi vatandaşlarının çok küçük bir bölümüne
(kabaca yüzde 10) dünyanın en iyileriyle rekabet edebilir bir eğitim
verebiliyor. Bu eğitimli azınlık da Türkiye'de siyasi ve ekonomik gücü büyük
ölçüde elinde tutan, kültür sanattan tutun gündelik hayatın 'trend'lerine kadar
her şeyi belirleyen elitler grubunu oluşturuyor. (İsteyen 'Beyaz Türk'ler de diyebilir, ben demiyorum.) Normalde her
türlü elitizme karşı olarak iktidara gelen Ak Parti, bütün elitizmleri yaratan
temel mekanizma olan eğitimdeki bu eşitsizliğe siyasi söyleminde hiç yer
vermiyor, hiçbir zaman 'Üç beş elitin
çocukları değil hepimiz, bütün çocuklarımız için iyi ve kaliteli eğitim'
demiyor, bu konuyu seçim propagandasının parçası haline getirmiyor.
Dün görüşlerimi yazdıktan sonra da sordum: Peki ama neden?
Bu soruya verilen en klasik cevap, 'Çünkü Ak Parti eğitimli toplum istemez' cümlesi oluyor hep.
Cevabın gerekçesi de son derece basit: Ak Parti'nin esas
desteğini eğitimsiz kitlelerden aldığından hareketle, bu partinin iktidarını
eğitimsizlere borçlu olduğu, eğitim seviyesini arttırırsa eskisi kadar oy
alamayacağı öne sürülüyor.
Bu gerekçe ve dolayısıyla verilen cevap hiçbir biçimde
mantıklı değil.
Birincisi, ülkemizde vatandaşlarımızın ortalama eğitim
süresi 6.5-7 yıl. Yani, hangi parti, bırakın yüzde 40-50 bandını, yüzde 20'nin
üzerine çıkarsa o partinin seçmenlerinin çoğunluğunun düşük eğitimli insanlar
olması matematik gereği. Yani seçmenler eğitim seviyeleri arttı diye oy
verdikleri partiden vazgeçecekse bundan yegane etkilenecek partinin Ak Parti
olacağı tezi sakat bir tez.
Ha ama şu doğru: En çok oyu Ak Parti aldığı için en büyük
düşük eğitimli kitle Ak Parti seçmeni içinde. Mesela CHP yüzde 25'lerde oy
aldığı için seçmeninin içinde daha yüksek eğitimliler daha büyük ağırlık sahibi
gibi gözüküyor ama orana değil sayıya baktığınızda aslında yüksek eğitimlilerin
daha çok Ak Parti'ye oy verdiğini görüyorsunuz.
Peki madem 'Ak Parti eğitimli seçmen istemez' cevabı
mantıklı değil, o zaman neden Ak Parti eğitimdeki eşitsizlik meselesini bir büyük
siyasi mesele olarak ele almaz?
OECD'ye göre eşitlik yolunda hızlı ilerleyen ülke Türkiye ama yeterli değil. |
OECD istatistikleri ve özellikle de PISA sınavı sonuçları Ak
Parti'nin bu eşitsizliği gidermek için çalıştığını gösteriyor ama hükümet bu
işi sessiz sedasız yapıyor, kendi başarıları arasında saymadan geçiştiriyor.
PISA sonuçlarına bakınca eşitsizliğin azaldığı gözüküyor ama
azalmış haliyle bile dehşet büyük bir eşitsizlik var Türk eğitiminde. Ak Parti
durduk yerde bu tartışmayı başlatmak istemiyor olabilir. Çünkü en iyi eğitimi
alan elit kesimler içinde bile aldığı eğitimden memnun olduğunu söyleyen
çıkacağını sanmıyorum. Bu ülkenin ortak şikayet alanı eğitim.
Biraz daha düşünelim: Acaba Ak Parti neden eğitimde eşitliği
kendine siyasi hedef olarak ilan etmiyor?
Türkiye'de okullaşma oranlarında çok büyük bir ilerleme var ama hala mükemmelin de, OECD ortalamasının da çok uzağındayız. |
Bugün doğan çocuğunuz kaç yıl okuyacak?
Aslında eğitim konusunda vaziyetimizin ne kadar kötü
olduğuna ilişkin rakamlar hep çok çarpıcı.
Az önce söyledim, bütün nüfusumuzun ortalama eğitim süresi
6.5 yıl. Geçenlerde yazdım, nispeden genç olan nüfusta, yani bugün 25-34 yaş
arası (1980 doğumlular) grupta sadece iki kişiden biri (yüzde 46) lise ve dengi
bir okuldan mezun olabilmiş.
Bu son grupta saydıklarımın en az 30 yıl daha Türkiye'de iş
arayacaklarını düşünecek olursak, Türkiye'nin geleceğini bugünkünden çok da
parlak bulmayabilirsiniz.
Peki ya bugün doğan çocuklar? Onlar kaç yıl eğitim
alacaklar?
OECD raporuna yansıya tabloya göre Türkiye'de bugün doğan
çocukların eğitimde geçirecekleri ortalama sürenin 16 yıl olacağı tahmin
ediliyor. (2000 yılından sonra doğan çocukların ortalama yaşam beklentisinin de
100 yıl olduğunu unutmayın; bu çocuklar 70'lerinin sonuna kadar çalışacaklar.)
Bu ortalama eğitim süresi beklentisi bakımından Türkiye OECD
ortalamasında duruyor. Tabloya baktığınızda ülkelerin genellikle 15-17 yıl
aralığında süreler tahmin ettiğini görüyorsunuz, bunu bozan bir-iki istisna
var. Mesela Danimarka'da ortalama eğitim süresi olarak 19 yıl, Kore ve
Portekiz'de de 18'er yıl bekleniyor.
Çocuk yapanların veya yapmayı düşünenlerin bilgisine...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder