Bugünkü Hürriyet'te çıkan yazımı burada da paylaşıyorum.
*
*
Rakamlarla oynamak benim boş zaman eğlencelerimden biri.
Hazır seçim yaklaşıyor; ben de geçmiş seçimlerle ilgili rakamlarla oynayayım
dedim.
Ve rakamlarla oynayınca gördüm ki, geçen yıl, yani 30 Mart
2014'te yaptığımız yerel seçim, epey bir zamandan beri yaptığımız seçimlerden
belirgin biçimde ayrılıyor.
2011'de yurt dışı seçmenler dahil toplam 52 milyon 806 bin
322 kayıtlı seçmen varmış. 2014'te ise yurt dışı seçmenler yerel seçimde oy kullanamayacakları
için seçmen sayısı (artarken) azalmış; 52 milyon 608 bin 398'e düşmüş.
Yani, 2011'deki seçmen sayısını 100 kabul edersek 2014'te
99.62 seçmenimiz olmuş. Pazar günü yurt dışı dahil toplam 56 milyon 632 bin 889
kayıtlı seçmen var; endeks 107.25.
Toplam seçmen sayısı üzerinden yaptığımız bu alıştırmayı
geçerli oylar üzerinden yapınca 2014'ün ayırt ediciliği öne çıkıyor. 2011'de 42
milyon 941 bin 763 geçerli oy kullanılmış; 2014'te ise 44 milyon 866 bin 446.
Yani 2011'i 100 kabul edersek 2014'te bu rakam 104.48 olmuş.
Hatırlayın, yerel seçimde büyükşehir seçmenleri 4 ayrı oy
kullandı; büyük şehir olmayan yerlerde 5 çeşide çıktı kullanılan oy sayısı.
Yani genel seçime veya referanduma veya Cumhurbaşkanı seçimine göre çok daha
karmaşık, yanlış oy verme ve dolayısıyla oyun geçersiz sayılması ihtimali
yüksek bir seçimdi yerel seçim.
Ama buna rağmen toplam seçmen sayısı 200 bin kadar eksilse
bile geçerli oyların sayısında 2 milyona yakın artış yaşandı. Yani partilerimiz
seçmenlerini seçime katılmaya motive ettiler.
Acaba seçmen bu pazar yapılacak seçime ne kadar motive?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, azalsa bile seçmende ve parti
teşkilatlarında bir rehavet gördüğünü söylüyor, 'Eski seçimler gibi değil bu seçim' diyor.
Eğer seçmen 2014 yerel seçimindeki kadar istekli olursa
seçime katılmaya, geçerli oyların sayısı 46-47 milyonu bulabilir.
2014'le ilgili bu özel motivasyonu, seçmen ilgisini hiç
aklınızdan çıkarmadan okumaya devam edin:
Ak Parti, 2011'den 2014'e 1 milyon 929 bin 242 oy kaybetti.
Yani geçerli oy sayısındaki 2 milyonluk artıştan hiç yararlanamadığı gibi
üstüne oy kaybetti. Partinin 2011 oyunu 100 kabul edersek 2014'te 90.98'e
düştü. (Geçerli oy endeksinin 104.48 olduğunu hatırlayacak olursak Ak Parti'nin
kendi oylarında yaşadığı kayıp 9 endeks puanından daha büyük, neredeyse 14
puan.)
Buna karşılık MHP, 2011'den 2014'e toplamda 2 milyon 321 bin
554 oy kazandı. Yani, 2011'de 100'ken 2014'te 141.56'ya yükseldi.
CHP ve HDP'de de artış var ama çok sınırlı. CHP 2011'den
2014'e 337 bin 786, HDP ise 109 bin 083 yeni oy kazandı. Geçerli oy artışına
bakınca bu iki partinin yerinde saydığını veya hafifçe gerilediğini
varsayabiliriz; çünkü iki partideki oy büyümesi de (CHP 103.03, HDP 103.87) geçerli
oy büyümesinin(104.48) altında.
Şimdi yeniden başa dönelim: Seçmen acaba 2014 yerel
seçimindeki kadar motive mi, seçime iştahla katılacak mı?
Seçimin sonucunu o iştah ve istek belirleyecek çünkü.
Oy ve Ötesi'ne katılmak için geç değil
Bir ay kadar önceydi, Koç Üniversitesi ile Açık Toplum
Vakfı'nın birlikte yaptığı bir araştırmada seçmenlerin yüzde 60'a yakın
kısmının seçim sonuçlarına güvenmediği, seçimde hile yapıldığı şüphesini
taşıdığı ortaya çıkmıştı. Bu seçimde hile yapıldığına inananlar muhalefet
seçmenleri arasında daha fazla, iktidar seçmenleri arasında daha az ama yine de
toplamda yüzde 60.
Seçime ilişkin böyle büyük bir güvensizlik neden var ve
nasıl var oluyor, bence en önce siyasetçilerin şapkalarını önüne koyup
düşünmesi gereken bir konu. Kaybeden siyasetçi 'Hile yapıldı' diye bağırıyor
ama ortaya atılan iddiaların pek azı gerçek çıkıyor. Fakat bu arada zarar
veriliyor; seçmende güvensizlik oluşuyor.
Türkiye'nin hayret verici biçimde iyi ve güvenilir yaptığı
az sayıda işten biri seçim. Üstelik süreç tümüyle şeffaf ve denetime de açık.
O yüzden 'Oy ve Ötesi' gibi sivil girişimler bence çok
anlamlı ve gerekli. Şeçimde hile yapılacağını düşünen, böyle şüpheleri olan
herkes Oy ve Ötesi'ne gidip gönüllü olmalı ve pazar günü boyunca çalışmalı.
Sandıklar, sayım sırasında boş kalmamalı, partili veya değil vatandaşlar
oylarına sahip çıkıp onların doğru sayılıp sayılmadığını denetlemeli.
Oy ve Ötesi'ne katılmak için bugün bile geç değil.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder