Türkiye'nin yönetim sistemini değiştiren Anayasa değişikliği
teklifi Meclis'te görüşülmeye başlandı.
Pazartesi günü, teklifin tümü üzerinde görüşmeler yapıldı,
en sonunda da oylamaya geçildi. Oylamada teklifin maddelerine geçilmesi 338
evet oyu ile kabul edildi.
Anayasanın 175. maddesi anayasanın nasıl değiştirileceğini
kurala bağlıyor. Bu maddeye göre anayasa değişikliği önerilerinin kabul
edilebilmesi için Meclis'in üye tam sayısının en az 5'te 3'ünü oluşturan milletvekillerinin
'kabul' oyu vermesi gerekiyor.
Halen üye tam sayımız 550 olduğuna göre, 5'te 3 sınırı 330'a
tekabül ediyor. Yani 338 kabul oyuyla ilk oylamada gereken minimum kabul sınırı
aşıldı.
Esas önemlisi ikinci
tur oylamalar
Aşıldı ama bu ilk oylama aslında en kritik ve en önemli oylama
değil. Bu evet oylarıyla teklifin maddelerine geçilmesi kabul edildi sadece.
Esas önemli olan maddeler için yapılacak oylamalar.
Meclis İç Tüzüğünün 93 ve 94. maddelerine göre Anayasa
değişikliği teklifleri Meclis'te iki kez görüşülüp oylanıyor. Birinci tur
görüşmeler ve oylamalar başladı işte. Ama bu turda bazı maddeler 330 alamasa
bile o maddeler reddedilmiş sayılmayacak iç tüzüğe göre, esas önemli oylama
ikinci turda.
Bu noktada, anayasa değişikliğini destekleyen blokun 338
oyunun gerekli alt sınırı geçmekle birlikte kritik eşiğe de çok yakın olduğuna
dikkat etmek gerekiyor. O bakımdan, pazartesi geceyarısı yapılan bu ilk oylama
çok kritik olmasa da özellikle Ak Parti ve MHP grup yönetimleri açısından çok
önemliydi.
Ak Parti'nin bilinen
3 firesi var
Ak Parti'nin Meclis'te 316, MHP'nin ise 39 milletvekili var.
Ak Partili Meclis Başkanı İsmail Kahraman'ın sağlık sorunu sebebiyle hastanede
olması, Ak Parti'yi bir eksik bırakıyor. Pazartesi günkü oylamada Meclis'i Ak
Parti Adıyaman milletvekili Ahmet Aydın yönetti ve dolayısıyla o da oy kullanamadı.
Gazete haberlerine göre Ak Parti'den bir milletvekili de mazereti sebebiyle
oylamaya katılmadı. Yani pazartesi günü Ak Parti mevcudu 316 değil 313'tü.
En son oylama en
kritik oylama
Eğer Ak Parti hiç fire vermediyse, yani 313 milletvekilinin
tamamı oylamada kabul oyu verdiyse, 338 oya MHP'den gelen katkı 25 kabul oyu.
Yani 39 milletvekilinden 14'ü teklife kabul oyu vermemiş.
Elbette aslında Ak Parti'den de kabul oyu vermemeyi tercih
etmiş milletvekilleri olabilir, bu durumda MHP'nin fireleri azalabilir ama
durum değişmiyor: Görece önemsiz olan bu oylamada toplamda 355 milletvekili
olan blokta kayıplar var.
Tekrar başa döneyim. Aslında sonucu açısından tayin edici
olan oylamalar ikinci turda yapılacak olan oylamalar. Bu oylamalarda 330'un
altına düşen maddeler kabul edilmemiş sayılıyor ve tekliften çıkarılıyor. Bir
de en sonda teklifin tümü üzerinde bir oylama yapılıyor, burada da 330'un
altına düşülürse teklifin tamamı reddedilmiş oluyor.
Pazartesi geceyarısı alınan 338 oyun Ak Parti ve MHP
yönetimlerini alarme ettiğini tahmin etmek zor değil. O ilk oylamada bile bazı
olağanüstü tedbirler alındı, milletvekillerinin red manasına gelen kırmızı
pulları parti yönetimine teslim etmesi, hatta kabine girmeden göstere göstere
oy vermesi gibi uygulamalar yapıldı. Bu uygulamaların ikinci turda çok daha işi
sıkı tutarak yapılacağını tahmin etmek zor değil.
Gerçekçi tahminle Meclis'in en az 20 iş gününün Anayasa
tartışmaları ve oylamalarıyla geçeceğini öngörebiliriz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder